Đó là vấn đề được nêu ra tại hội thảo “Giáo dục khai phóng: Giải pháp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp cách mạng Công nghiệp 4.0” do trường ĐH Việt – Nhật và ĐH Nguyễn Tất Thành phối hợp tổ chức ngày 21/7 tại Hà Nội.

Tự do sáng tạo

Tại hội thảo, các chuyên gia đều đồng tình, mô hình giáo dục khai phóng (Liberal Arts Education) là một mô hình đào tạo phát triển con người toàn diện. Nó phá vỡ mọi quy tắc, khuôn mẫu để người học được tự do sáng tạo trong tư duy.

Tại đây, người học không chỉ học kiến thức mà còn được học cách tư duy, phản biện hay cách giải quyết vấn đề. Người thầy cũng không còn là người áp đặt mà là người dìu dắt, hỗ trợ cho sinh viên.

GS. David Camacho, Giáo sư Trường Đại học Autonomous Madrid (Tây Ban Nha) nhìn nhận, giáo dục khai phóng tập trung vào việc phát triển năng lực và phát triển con người. Mô hình này đã xây dựng cho người học rất nhiều kĩ năng như kĩ năng xử lí thông tin; công nghệ thông tin; kỹ năng giải quyết vấn đề; ứng xử nhanh trong các tình huống.

GS. David Camacho, Giáo sư Trường Đại học Autonomous Madrid (Tây Ban Nha)

Đánh giá về hiệu quả của mô hình học này, GS. David Camacho đưa ra ví dụ, tại Tại Tây Ban Nha khoảng những năm 2007-2013, tỉ lệ thất nghiệp luôn ở mức cao. Thực tế, các trường học tại đây chưa quan tâm đến việc phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên. Chương trình học đa phần kéo dài 4 năm và sinh viên phải hoàn thành một số lượng tín chỉ bắt buộc. Do vậy, khi tốt nghiệp và tìm kiếm việc làm, sinh viên thường bị nhà tuyển dụng phàn nàn vì các kỹ năng còn yếu kém.

“Nhưng giáo dục khai phóng đã phần nào giải quyết được bài toán ấy. Sau 5 năm thực hiện, tỉ lệ thất nghiệp đã giảm xuống còn khoảng 50%. Tuy mô hình giáo dục khai phóng hiện nay vẫn còn hạn chế nhưng đã phần nào tạo ra được làn sóng mới trong cơ hội tìm kiếm việc làm tại Tây Ban Nha” – GS Camacho khẳng định.

GS. Nguyễn Ngọc Thành, Giáo sư ĐH Bách khoa Wroclaw (Ba Lan) cho biết, tại trường Đại học Groningen của Hà Lan có khoảng 27.000 sinh viên với cơ cấu gồm nhiều môn chuyên ngành học cho sinh viên lựa chọn. Trong năm đầu tiên theo học, sinh viên phải hoàn thành 30 tín chỉ thuộc các nhóm Khoa học, Xã hội, Nhân văn, …

Sau đó, sinh viên sẽ tự tạo dựng đề cương học tập cho mình trong vòng 3 năm tiếp theo và được các Hội đồng tư vấn, xem xét, quyết định đáp ứng nguyện vọng học của sinh viên đó.

Việt Nam từng manh nha giáo dục khai phóng

Nói về mục tiêu của giáo dục khai phóng đặt ra, GS Furuta Motoo, Hiệu trưởng Trường ĐH Việt Nhật cho rằng, trong thời đại của Cách mạng Công nghiệp 4.0, trí thông minh nhân tạo sẽ “tiêu diệt” một nửa lượng công việc hiện tại. Do đó, cần phải có một nền giáo duc đào tạo ra nguồn nhân lực có tầm nhìn rộng, khả năng sáng tạo phong phú, nền tảng kiến thức liên ngành vững chắc để chế ngự lại những trí tuệ nhân tạo ấy.

GS Furuta Motoo, Hiệu trưởng trường Đại học Việt Nhật

GS. Nguyễn Lộc, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Nguyễn Tất Thành nhắc lại, trước năm 1975, giáo dục Đại học ở Việt Nam cũng đã chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của giáo dục khai phóng. Tuy nhiên, việc triển khai và mục đích thực hiện chưa hơp lý nên tính khai phóng chưa triệt để.

Hiện tại, các chương trình đào tạo cử nhân tại Việt Nam thường kéo dài 4-6 năm. Tuy nhiên các trường học vẫn coi trọng giáo dục chuyên sâu, tập trung đào tạo một số lĩnh vực hẹp nhằm giúp sinh viên nhanh chóng tìm được việc làm sau khi ra trường thay vì trang bị cho sinh viên tầm nhìn rộng để thích ứng với thời cuộc.

GS. Nguyễn Lộc, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Nguyễn Tất Thành

GS. Cassim Monte, Nguyên Hiệu trưởng ĐH APU (Nhật Bản) cho rằng, cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi cả thế giới. Trong 15-20 năm nữa rất khó đoán ngành nghề nào sẽ là chủ đạo. Thay vì chỉ dạy một công việc cụ thể, cần dạy cho sinh viên cách tư duy chiến lược để có tầm nhìn lớn cho tương lai.

Thực tế đã được TS. Nguyễn Hoàng Oanh, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Việt Nhật chỉ ra, nhiều sinh viên Việt Nam sau khi tốt nghiệp ra trường thường bị các doanh nghiệp Nhật Bản phàn nàn vì yếu kỹ năng mềm. Nhóm lực lượng lao động này thường đến đúng giờ rồi về mà không có bất kỳ đóng góp gì cho công ty.

GS. Uchida Katsuichi, Giáo sư danh dự, Nguyên Phó Giám đốc ĐH Waseda (Nhật Bản) chia sẻ quan điểm, giáo dục khai phóng là cốt lõi giáo dục ở Mỹ nhằm đào tạo ra những cá nhân có tính trách nhiệm và tư duy phản biện. Mô hình này sẽ đào tạo bất kể ai cũng có thể là “đầu tàu” nếu người đó đủ đức, đủ tài.

“Xã hội hiện nay đang thay đổi chóng mặt. Vì thế vòng đời của mọi nghề nghiệp đều không có sự ổn định. Nếu không được trang bị kiến thức rộng và các năng lực tư duy, người học sẽ dễ bị đào thải trong guồng quay bất tận ấy”.

Thúy Nga

Giáo dục phổ thông Việt Nam có đất nuôi dưỡng óc sáng tạo?

Đâu đó vẫn có những trường tổ chức được các sân chơi, các cuộc thi vẽ tranh cho học sinh, nhưng chừng đó là chưa đủ. Các em cần những ngôi trường mà ở đó óc sáng tạo được quan tâm, nuôi dưỡng hằng ngày, trong mỗi tiết học.

Tháng 2/2024, OpenAI bắt đầu thử nghiệm tính năng lưu trữ bộ nhớ dài hạn cho ChatGPT. Đến tháng 9, tính năng này được áp dụng rộng rãi. Ảnh: Matthew Modoono/Northeastern University.

Nhà nghiên cứu bảo mật Johann Rehberger gần đây đã tiết lộ một lỗ hổng nghiêm trọng liên quan đến tính năng bộ nhớ dài hạn của ChatGPT. Đây là một tính năng mới được OpenAI giới thiệu vào tháng 2/2024 và mở rộng vào tháng 9.

Tính năng này giúp chatbot lưu trữ thông tin từ các cuộc trò chuyện trước đó. Nhờ đó, người dùng không phải nhập lại các thông tin như tuổi tác, sở thích hay quan điểm cá nhân mỗi khi trò chuyện. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi này lại trở thành điểm yếu nếu kẻ tấn công biết cách khai thác.

Theo Ars Technica, Rehberger đã chỉ ra rằng hacker có thể sử dụng kỹ thuật prompt injection - cấy ghép những chỉ thị độc hại vào bộ nhớ, buộc AI tuân theo. Những câu lệnh này được đưa vào thông qua các nội dung không đáng tin cậy như email, tài liệu hoặc trang web. Chẳng hạn như một bức ảnh trên Google Drive hoặc một trang web trên Bing.

Một khi ký ức giả này đã được lưu trữ, AI sẽ tiếp tục sử dụng chúng như tin thật trong các cuộc trò chuyện với người dùng. Điều này dẫn đến những tình huống nguy hiểm hơn khi dữ liệu cá nhân có thể bị thu thập và sử dụng trái phép.

Rehberger đã chứng minh rằng chỉ bằng cách gửi một liên kết chứa hình ảnh độc hại, ông có thể khiến ChatGPT lưu trữ một "ký ức" sai lệch về người dùng. Ví dụ như khiến hệ thống tin rằng người dùng đã 102 tuổi, sống trong Ma trận (Matrix) hoặc thậm chí tin rằng Trái đất phẳng.

Những thông tin này sẽ ảnh hưởng đến tất cả các câu trả lời của ChatGPT sau này. Nhưng quan trọng hơn, mọi thông tin người dùng nhập vào cũng sẽ bị gửi đến máy chủ của hacker.

Khi Rehberger báo cáo vấn đề này lần đầu tiên với OpenAI vào tháng 5/2024, công ty đã coi đây là một lỗi về an toàn chứ không phải một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng.

Nhưng sau khi ông cung cấp bằng chứng cho thấy mình có thể sử dụng lỗ hổng này để đánh cắp toàn bộ dữ liệu người dùng, công ty đã nhanh chóng phát hành một bản vá tạm thời để ngăn chặn khai thác lỗ hổng này trên phiên bản web của ChatGPT.

Cụ thể, Rehberger đã chứng minh cách ChatGPT trên macOS có thể gửi toàn bộ thông tin đầu vào của người dùng và đầu ra của chatbot AI đến một máy chủ do hacker kiểm soát. Mọi thứ người dùng nói hoặc nhập vào hệ thống đều có thể bị theo dõi liên tục.

Bộ nhớ ChatGPT bị thay đổi chỉ sau một vài thao tác "cài cắm". Ảnh: Johann Rehberger.

Để kích hoạt cuộc tấn công này, hacker chỉ cần thuyết phục người dùng ChatGPT nhấp vào một liên kết chứa hình ảnh độc hại. Sau đó, tất cả cuộc trò chuyện của người dùng với ChatGPT sẽ bị chuyển hướng đến máy chủ của kẻ tấn công mà không để lại dấu vết nào.

Mặc dù OpenAI đã khắc phục phần nào vấn đề, Rehberger nhấn mạnh rằng nội dung không đáng tin cậy vẫn có thể sử dụng prompt injection để chèn các thông tin giả vào bộ nhớ dài hạn của ChatGPT. Điều này có nghĩa là trong một số trường hợp nhất định, hacker vẫn có thể khai thác lỗ hổng để lưu trữ những ký ức độc hại nhằm đánh cắp thông tin cá nhân lâu dài, theo Ars Technica.

OpenAI khuyến nghị người dùng thường xuyên kiểm tra bộ nhớ được lưu trữ trong ChatGPT, nhằm phát hiện kịp thời các thông tin có thể bị chèn từ các nguồn không đáng tin. Hãng cũng cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách quản lý và xóa bỏ các ký ức đã lưu trong công cụ này. Tuy nhiên, một số người dùng vẫn lo ngại rằng lỗ hổng này có thể dẫn đến những cuộc tấn công tinh vi hơn trong tương lai.

Dùng ChatGPT thế nào để không tạo ra nội dung vô tri

Sự phát triển của AI mở ra nhiều tiềm năng nhưng cũng có không ít mối lo đối với ngành xuất bản, đặc biệt là nhóm tác giả viết sách.

Các tác giả sách cần phải chấp nhận sự vươn lên của AI, sử dụng chúng như một "siêu trợ lý" thay vì chối bỏ trào lưu. Chia sẻ với Tri thức - Znews, nhiều cây viết cho rằng người làm sách vẫn có thể đứng vững trong thời đại AI nếu biết cách tận dụng sức mạnh của trí tuệ nhân tạo.

Nguyên nhân của việc AnTuTu bị gỡ khỏi Google Play có thể do liên quan đến vấn đề chính sách của Google.

AnTuTu được cho là thuộc quyền sở hữu của Cheetah Mobile, một trong những nhà phát triển lớn nhất trên Google Play, có trụ sở tại Trung Quốc. Điều này được xác nhận khi "Chính sách bảo mật" của AnTuTu trên Google Play dẫn link về website của Cheetah Mobile. Mặt khác, cơ sở dữ liệu kinh doanh của công ty Tianyancha cho thấy ông Fu Sheng - chủ tịch/quản lý của AnTuTu - cũng đồng thời là CEO của Cheetah Mobile.

Khoảng một tháng trước, Google đã mạnh tay gỡ hàng loạt ứng dụng thuộc quyền sở hữu của Cheetah Mobile ra khỏi kho ứng dụng Google Play như CM Browser, Clean Master,... do bị các cáo buộc gian lận quảng cáo và vi phạm các chính sách bảo mật.

Chưa rõ AnTuTu có vi phạm các chính sách về quyền riêng tư giống như các ứng dụng khác của Cheetah Mobile hay không nhưng việc nó bị Google loại bỏ khỏi kho ứng dụng khiến nhiều người dùng lo lắng.

Có thông tin cho rằng phía công ty AnTuTu đã liên hệ với Google để giải quyết vấn đề này nhưng hiện tại vẫn chưa có phản hồi nào được đưa ra.

Hải Phong (theo Androidpolice)

Ứng dụng 1 tỷ lượt download bị Google xóa vì do thám người dùng

Trong số hơn 600 ứng dụng bị khai tử khỏi Google Play Store có một ứng dụng của Trung Quốc với 1 tỷ lượt tải về.

MC Hoàng Oanh là 1 trong 30 nữ nghệ sĩ tham gia chương trình Chị đẹp đạp gió rẽ sóng 2023. Người đẹp 9X cho biết bản thân vốn là người có ít kinh nghiệm trình diễn trên sân khấu nên việc tham gia một chương trình lớn là thử thách đối với cô.

“Tôi phải trình diễn song song cả hát và nhảy. Nhất là khi phải đối diện ca khúc có giai điệu nhanh, tôi gặp đôi chút khó khăn để ghi nhớ ca từ, nhịp điệu và bước nhảy. Tuy nhiên, đây là một cơ hội thú vị, quý báu cũng như một trải nghiệm đáng nhớ nên tôi nhận lời tham gia”, cô chia sẻ. 

Bên cạnh đó, Hoàng Oanh còn sản xuất và làm podcast chương trình Sống một đời rực rỡ - A shiny life. Trong chương trình, cô sẽ giao lưu cùng các khách mời để lắng nghe những câu chuyện chân thực, giản dị nhưng cũng đầy phi thường từ họ. Qua đó, các khán giả, đặc biệt là chị em phụ nữ có thể tìm thấy sự đồng cảm hay nhận được những chia sẻ hữu ích để cùng nhau khích lệ tinh thần, giúp mỗi người tự tin vào chính mình. 

Mùa đầu tiên Chị đẹp đạp gió rẽ sóng 2023 gồm 11 số, với khách mời là các “chị đẹp" như Đoan Trang, Thanh Ngọc, Tú Vi, Diệp Lâm Anh, Phương Vy… và người bạn thân thiết Nhã Phương của nữ MC. 

Bên cạnh đó, cô cũng mở lớp dạy "Kỹ năng giao tiếp, ứng xử, thuyết trình thành công" cũng như khả năng diễn thuyết, phát biểu trước công chúng một cách tự tin, rõ ràng và có sức lan tỏa. Nữ MC tự hào vì có một số học trò đạt thành công bước đầu như: Hiền Trần – Quán quân SuperModel World 2023 và Như Vân - Á quân 1 The New Mentor 2023. 

Hoàng Oanh từng có quãng thời gian bế tắc vì đổ vỡ với chồng ngoại quốc. Nữ MC từng cố gắng hết sức để níu kéo, gìn giữ hạnh phúc cho tổ ấm, đặc biệt là con. Song khi thấy không thể cứu vãn được nữa, cô đã lựa chọn đánh thức chính mình. 

“Tôi không thể ru ngủ mình, rằng “gia đình thì phải trọn vẹn mới hạnh phúc”. Nếu con cứ ở trong một bầu không khí u ám, bé cũng không hạnh phúc. Lúc đầu tôi muốn cứu vãn hôn nhân vì con nhưng sau tôi lại muốn thoát ra vì con”, cô chia sẻ. 

Sau biến cố hôn nhân, Hoàng Oanh dần cân bằng lại cuộc sống. Nữ MC cũng chăm chút vẻ ngoài, thời trang và được khen nhan sắc ngày càng thăng hạng. Dù đã chia tay nhưng Hoàng Oanh và chồng cũ đều giữ mối quan hệ tốt đẹp. Cả hai luôn hỗ trợ nhau trong việc chăm con.

Nữ nghệ sĩ mong muốn bản thân vững vàng về tinh thần lẫn thể chất để có thể cho con trai một cuộc sống đầy đủ hạnh phúc nhất.

MC Hoàng Oanh trong trailer Chị đẹp đạp gió rẽ sóng 2023:

Dù mới chính thức lên kệ vào 24/10 nhưng trước đó, Britney Spears đã tiết lộ nhiều nội dung gây sốc về bản thân lẫn những ngôi sao liên quan như Justin Timberlake, Madonna.... cũng như cả chồng trẻ đang làm thủ tục ly hôn.

Britney Spears thú nhận đã trở thành đàn bà năm 14 tuổi và có thai với Justin Timberlake năm 19 tuổi nhưng sau đó đã âm thầm đi bỏ cái thai vì bạn trai chưa sẵn sàng làm bố. Britney Spears nói sau đó cô bị Justin Timberlake lừa dối và chia tay bằng tin nhắn, kết thúc 3 năm hẹn hò từ 1999 đến 2002. Tiết lộ của nữ ca sĩ khiến Justin Timberlake phải khóa bình luận trên Instagram vì quá phiền hà. 

Trong hồi ký, Britney Spears cũng đề cập đến cuộc hôn nhân chỉ kéo dài đúng 55 giờ với Jason Alexander cũng như mối quan hệ chóng vánh diễn ra trong 2 tuần với diễn viên Colin Farrell.

Chính vì không ngại động chạm, tiết lộ nhiều bí mật trong cuộc đời sóng gió của mình cũng như các ngôi sao liên quan đến bản thân, hồi ký của Britney Spears bán chạy như tôm tươi, được ví như "bom tấn" trong ngành xuất bản.

Trên trang cá nhân hơn 42 triệu người theo dõi, Britney Spears nói The Woman in Me(tạm dịch: Người đàn bà trong tôi)đã trở thành hồi ký của ngôi sao bán chạy nhất lịch sử chỉ sau 1 ngày phát hành. Nữ ca sĩ gửi lời cảm ơn người hâm mộ đã ủng hộ mình và làm nên kỳ tích này.

Trên Amazon, The Woman in Međứng hạng nhất trong danh sách những cuốn sách phi tiểu thuyết được đọc và bán ra nhiều nhất. Simon & Schuster đã bỏ ra 15 triệu USD để sở hữu bản quyền cuốn hồi ký 300 trang này của công chúa nhạc Pop một thời.     

Quỳnh An - Theo Billboard

5 mối đe dọa trực tuyến hàng đầu ở Đông Nam Á là: Mã độc ẩn trong các website - rất dễ gặp khi người dùng truy cập vào trình duyệt web bị nhiễm mã độc hoặc các quảng cáo trực tuyến; Mã độc trong tệp/chương trình được người dùng vô tình tải xuống từ Internet; Tệp đính kèm độc hại từ email trực tuyến; Mã độc ẩn trong tiện ích mở rộng trên trình duyệt; và Tệp chứa mã độc hoặc bị điều khiển bằng phương thức C&C (command-and-control) từ máy chủ của hacker.

Dữ liệu từ Kaspersky cũng cho thấy sự cố gây ra do nguồn đe dọa mạng ở Việt Nam trong năm 2019 đã giảm 49,75% so với năm 2018 (5.335.619 xuống còn 2.681.360 sự cố), xếp ở vị trí thứ 30 trên toàn thế giới.

Đối với các nước Đông Nam Á, số lượng sự cố gây ra do nguồn đe dọa mạng ở Indonesia xếp vị trí thứ 32, Philippines xếp thứ 37, Thái Lan xếp thứ 38, Malaysia ở vị trí thứ 40, trong khi Singapore đứng thứ 10 trên toàn thế giới với số lượng cao nhất Đông Nam Á (11.785.878 sự cố).

“Năm 2019 chứng kiến sự cải thiện đáng kể của bối cảnh an ninh mạng tại Việt Nam. Chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc nâng cao nhận thức của người dùng và khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công mạng của doanh nghiệp. Mặc dù những thay đổi này đã và đang mang lại nhiều lợi ích cho người dùng Việt Nam, nhưng chúng ta cần phải đề cao cảnh giác trước tội phạm mạng vì chúng chắc chắn vẫn đang tiếp tục gây lây nhiễm mã độc nhiều nhất có thể”, ông Yeo Siang Tiong, Tổng Giám đốc Kaspersky khu vực Đông Nam Á cho biết.

Hải Phong

Vì sao Google, Facebook phải trả hàng triệu USD cho hacker?

Hầu hết mọi người khi nhắc đến hacker đều nghĩ họ là tội phạm. Tuy nhiên, thập kỷ qua đã chứng kiến sự phát triển của một loại hacker mới được gọi là hacker đạo đức hay hacker mũ trắng.